Karbonik Asit (H₂CO₃)

Karbonik asit, kimyasal formülü H₂CO₃ olan zayıf bir inorganik asittir. Su içinde çözünmüş karbondioksit (CO₂) ile su (H₂O) arasındaki reaksiyon sonucu oluşur:

CO₂ (çözünmüş) + H₂O ⇌ H₂CO₃

Bu reaksiyon tersinirdir ve denge, çoğunlukla çözünmüş karbondioksit lehinedir. Bu nedenle, karbonik asit oda sıcaklığında kararsızdır ve kolayca suya ve karbondioksite ayrışır.

Özellikleri:

• Zayıf bir asittir.
• Sulu çözeltide bulunur ve izole edilmesi zordur.
• Bikarbonat ve karbonat tuzlarının oluşumuna yol açar.
• Doğal sularda ve canlı organizmalarda bulunur.

Önemli Rolleri:

• pH Düzenlemesi: Canlı organizmalarda ve doğal sularda pH dengesinin korunmasında önemli rol oynar. Tampon çözelti sistemlerinin bir parçasıdır.
• Kan pH'ı: İnsan kanındaki karbonik asit-bikarbonat tampon sistemi, kanın pH'ının sabit kalmasını sağlar.
• Mağara Oluşumu: Kireçtaşı (kalsiyum karbonat) içeren bölgelerde, karbonik asit kireçtaşını çözerek mağaraların oluşumuna katkıda bulunur.
• Gazlı İçecekler: Gazlı içeceklerdeki kabarcıkların oluşmasında rol oynayan karbondioksitin bir kısmını oluşturur.

Oluşumu ve Ayrışması:

Karbonik asit, karbondioksitin suda çözünmesiyle oluşur, ancak bu reaksiyon yavaştır. Karbonik anhidraz enzimi, bu reaksiyonu hızlandırır. Ayrışma süreci de hızlıdır ve karbonik asit kolayca karbondioksit ve suya ayrışır.

H₂CO₃ ⇌ H⁺ + HCO₃⁻ (Bikarbonat iyonu) HCO₃⁻ ⇌ H⁺ + CO₃²⁻ (Karbonat iyonu)